Berat Kandili Nedir ? Nasıl Geçirmeliyiz

Berat Kandili, 23 Ocak'ta başlayan "üç aylar"ın ikincisi olan şaban ayının 15'inci gecesine denk geliyor.

İslam'a göre "berat" günahlardan arınma, temize çıkma, ilahi af ve rahmete nail olma anlamlarına geliyor.

BERAT KANDİLİ’NİN ÖNEMİ NEDİR?

Berat Kandili, İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biridir. Şaban ayının 14. gününü 15. gününe bağlayan gecesi Berat gecesidir. Osmanlı İmparatorluğu’nda II. Selim’den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla kandil adını almıştır.

Kurtuluş, af ve arınma anlamlarına gelen Berat, Müslümanlara kulluk bilinci ve hesap verme şuuruyla; hata, suç ve yanlışlardan kaçınmayı, günahlardan arınmayı; affedilmenin yanında affedici olmayı da, bağışlanma isteğinin yanında bağışlayabilme şuurunu da kazandırır.

Beratın ilk şartı, kimlerden ve nelerden uzak duracağımızı; kimlere ve nelere yakın olacağımızı bilmektir. Bu itibarla Berat, ruhumuza ağır gelen her türlü keder ve sıkıntıdan, insanı inciten hata ve günahtan, insana yakışmayan söz, tutum ve davranıştan “berat etmek” için eşsiz bir fırsattır.

Kulluk yolculuğumuzdaki değişim ve dönüşümün en önemli işaretini resmeden berat, kişinin doğuştan günahlardan berî olduğunu bize haber veren önemli bir müjdedir.

Berat, nurlu gölgesi üzerimize düşmeye başlayan Ramazan ayına bizi hazırlayan; diri bir zihin ve berrak bir gönülle aşama aşama kemale ulaştıran Rabbimizle, taat ve itaat zemininde buluşturan bir yakınlaşmadır.

BERAT KANDİLİ NEDİR?

Günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi anlamlara gelen berat özünde, günahlardan arınma ve Yüce Allah’ın rahmet ve mağfiretine ulaşmaktır. Bu gecede Allah’ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye ‘Berat Gecesi’ denmiştir. Yüce Allah, bu gecede ilahi rahmetini bol bol indirmekte, rızık ve şifâ kapılarını sonuna kadar açarak, müminleri sonsuz ikramlarına davet etmektedir. Hz. Muhammed (S.A.V) ” Şaban ayının 15. gecesini ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun. Çünkü Yüce Allah, bu gece dünya semasına rahmetiyle tecelli eder ve ‘Tövbe eden yok mu, rızık vereyim! Şifa isteyen yok mu, şifa vereyim! Başka isteği olan yok mu, ona da istediğini vereyim” buyurmuştur.

Kandil gecesinde Kur'an-ı Kerim okuma ve nafile namaz kılma, gündüz ise oruç tutmak  tavsiye ediliyor.

Yüce Allah, Duhan Suresinin ilk ayetlerinde şöyle buyurur: "Apaçık kitaba yemin olsun ki, Biz Kur’an’ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir.. 

Ayette geçen, “mübarek gece”den maksat, bazı müfessirlere göre Berat gecesidir. Âlimler konuyla ilgili ayet ve hadislerden hareketle Beraat gecesine ait beş hasleti şöyle özetlemişlerdir:

• 1) Her önemli iş bu gecede ayırdedilir.
• 2) O gecedeki ibadetin fazileti büyüktür.
• 3) İlâhi rahmet yayılır.
• 4) Mağfiret gecesidir.
• 5) O gece, Rasûlüllah (s.a.s)'a şefaat hakkının tamamı verilmiştir. Çünkü Hz. Muhammed (s.a.s), Şaban'ın 13. gecesi ümmeti hakkında şefaat istemiş, bu şefaatin üçte biri verilmiş, 14. gecesi yine istemiş, üçte biri daha verilmiş, 15. gece yine talep etmiş, bu gece şefaatın tamamı ihsan edilmiştir. Bu şefaatten mahrum olanlar, devenin ürküp kaçtığı gibi Allah'tan kaçanlardır (er-Râzî ve Ebussuud Tefsirleri, ed-Duhân Sûresi 3. ve 4. âyetlerin tefsiri). Hz. Peygamber, Berat gecesinin içinde bulunduğu Şaban ayında nafile oruç tutmaya özen gösterirdi. Bunun sebebini soranlara şöyle cevap verirdi: "Şaban ayı, Receb'le Ramazan arasında insanların gaflet ettikleri bir aydır. Hâlbuki O, amellerin âlemlerin rabbine yükseltildiği bir aydır. Ben, oruçlu olduğum halde amelimin yükseltilmesini istiyorum." [Nesâî] Hz. Peygambere "Ramazandan sonra hangi oruç efdaldir?" diye sorulmuştu, şu cevabı verdi: "Ramazanı ta'zim için şa'bân ayı!" cevabını verdi." [Tirmizî] Ümmü Seleme (radıyallahu anhâ) anlatıyor: "Ben, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın Şâban ve Ramazan dışında iki ayı peş peşe tam olarak oruçla geçirdiğini görmedim." [Tirmizî, Ebu Dâvud ve Nesâî] "Şaban ayının 15. gecesi olduğu zaman, gecesinde ibadete kalkın. Ve o gecenin gündüzünde oruç tutunuz. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teâlâ (Keyfiyeti bizce meçhul bir halde) dünyaya en yakın göğe inerek (o andan) sabaha kadar: Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir bela ile) mübtela olan yok mu, ona kurtuluş vereyim. Şöyle olan yokmu? Böyle olan yok mu? Buyurur (İbn Mâce). "Şüphesiz Allah Teâlâ Şaban ayının 15. gecesi dünyaya en yakın olan semaya (keyfiyyeti bizce meçhul bir şekilde) iner ve Kelb kabilesinin koyunlarının kılları sayısından daha çok günahları (veya günah sahiplerini) bağışlar" (İbn Mâce)